We veronderstellen dat een deel van de Minerva-lezers maandelijks hun EBM-honger kunnen stillen, maar toch ook jaarlijks willen vernemen hoe het met Minerva is gesteld. Daarom wil ik enkele belangrijke paragrafen uit het jaarverslag doorspelen.

De succesvolle verklarende woordenlijst (Mieke van Driel) is nu vertaald (Pierre Chevalier) en is te verkrijgen via het secretariaat (1).

Sinds februari 2004 is een statistisch programma gekoppeld aan de Minerva-website. Sindsdien zijn er in totaal 14 903 ‘pageviews’ en gemiddeld 154 ‘pageviews’ per dag genoteerd: 75,8% uit België, maar er zijn ook bezoekers uit Nederland (11%), Frankrijk (6,7%) en zelfs de Verenigde Staten (1,3%) en Marokko (0,3%). Hoopgevend is tevens dat het aantal abonnees spontaan is toegenomen met 12%: van 8 008 in 2003 naar 9 122 eind 2004. De meeste abonnees zijn huisartsen, maar we tellen eveneens 1 600 apothekers en een 700-tal specialisten.

Het hoofddoel van Minerva blijft de onafhankelijke en kritische duiding van publicaties in de internationale literatuur.

Minerva publiceerde voor de eerste keer een perscommuniqué over Vioxx®, samen met het Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie (BCFI), Projekt Farmaka en de ‘Groupe de Recherche et d'Action en Santé’ (GRAS).We wilden hiermee aantonen dat de verstrekkers van onafhankelijke informatie reeds jarenlang hebben gewaarschuwd voor de mogelijke cardiovasculaire bijwerkingen van rofecoxib (2-3). Minerva heeft hier zelfs een heel themanummer aan gewijd (2-5). Nu blijkt dat vooraanstaande medische bladen zich toch laten manipuleren en dat ook het FDA niet vrijuit gaat. Recente publicaties demonstreren hoe groot de iatrogene ravage is die werd aangericht: in de Verenigde Staten alleen zouden er 88 000 tot 14 0000 meer coronaire hartaandoeningen zijn opgetreden door rofecoxib, waarvan 44% met dodelijke afloop. De overheid heeft hier een grote verantwoordelijkheid (6). In dezelfde zin waarschuwde Minerva samen met de Folia Pharmacotherapeutica voor een verhoogd suïcidaal gedrag door gebruik van antidepressiva bij depressieve kinderen en jongeren. Dit leidde terecht tot een omzendbrief van het Directoraat-Generaal Geneesmiddelen (7).

Minder spectaculair maar minstens even belangrijk zijn de kritische bijdragen over medicamenten die sterk gepromoot worden, maar in de eerste lijn slechts een geringe plaats verdienen. Sartanen bij hypertensie en antagonisten van de leukotrieenreceptoren bij astma zijn hiervan enkele voorbeelden.

We zijn ook verheugd over het feit dat de leidinggevende biomedische tijdschriften nu alle onderzoekers gaan verplichten om hun studies te registreren (8). Op deze wijze komt er een soort publicatieplicht en is er minder kans op publicatiebias. Hiervoor pleit Minerva al jaren (9).

We beseffen zeer goed dat Minerva, samen met enkele andere onafhankelijke tijdschriften, een kleine ‘David’ is die met minder dan één honderste van het promotiebudget van de farmaceutische industrie dient rond te komen. Ook dit spanningsveld moet toch eens fundamenteel worden besproken.

In ieder geval: een welgemeende dank aan de organisaties die het mogelijk maken dat Minerva iedere maand weer kan verschijnen: de overheid, alle mutualiteiten, de Wetenschappelijke Vereniging van Vlaamse Huisartsen, de Société Scientifique de Médecine Générale en het Interuniversitair Centrum voor HuisartsenOpleiding. Als de lezers even enthousiast zijn als de redactieleden, dan zit het goed met de toekomst van Minerva.

In naam van de ganse redactie,

Marc De Meyere,

Hoofdredacteur

Literatuur

1. van Driel M. Minerva Verklarende woordenlijst voor Evidence- Based Medicine (2e druk). /Minerva Glossaire des termes utilisés en Evidence-Based Medicine.
2. van Driel M, Art B, Soenen K. De nieuwe COX-2 selectieven: een aanwinst? Huisarts Nu (Minerva) 2000;29(5):225-9.
3. van Driel M. Hoe veilig zijn de nieuwe COX-2-selectieve NSAID's? Huisarts Nu (Minerva) 2001;30(6):263-8.
4. van Driel M. Bijna helemaal waar. Het verhaal van de coxibs. Minerva 2003;2(8):120-1.
5. van Driel M, Chevalier P, Janssens I. Cox-2 selectieve NSAID's: evaluatie na vijf jaar. Minerva 2003;2(8):126-9.
6. Graham DJ, Campen D, Hui R, et al. Risk of acute myocardial infarction and sudden cardiac death in patients treated with cyclo-ocygenase 2 selective and non-selective non-steroidal anti-inflammatory drugs; nested case-control study. Lancet 2005;365:475-81.
7. De Meyere M. Sertraline bij kinderen en jongeren met een majeure depressie? Minerva 2004;3(2):20-1.
8. Steinbrook R. Registration of clinical trials - voluntary or mandatory? N Engl J Med 2004;351:1820-2.
9. De Meyere M.Verborgen manipulatie.Minerva niet kritisch genoeg? Minerva 2004;3(2):18-9.