Samenvatting

Het voordeel van een influenzavaccinatie bij gezonde volwassenen jonger dan 65 jaar is nog steeds niet onomstotelijk bewezen, dit in tegenstelling tot vaccinatie bij 65-plussers. Deze RCT had dan ook tot doel de effectiviteit en kosten en baten van een griepvaccinatie bij gezonde werkende volwassenen te evalueren. De studie liep over twee opeenvolgende jaren, waaraan ieder jaar meer dan duizend personen deelnamen met zeer beperkte uitval (< 5%). De belangrijkste uitkomstmaten die werden opgevolgd, waren de frequentie van influenzaachtige ziekten en daarmee verbonden het aantal doktersvisites, hospitalisaties, medicatie en dagen werkverlet. Bij ongeveer driehonderd participanten per jaar werden bloedstalen afgenomen voor onderzoek op influenzaserologie. Aan de hand van de bekomen gegevens werd de gehele kostprijs (inclusief de kost aan doktersvisites en hospitalisaties, medicatie, vaccin, toedieningkosten en werkverzuim) per ziekteperiode en per vaccinatie berekend en vergeleken tussen de gevaccineerde en niet-gevaccineerde onderzoeksgroep.

In het eerste jaar (1997-1998) was het circulerende wilde virus verschillend van het vaccinvirus, waardoor er geen significant beschermend effect van het vaccin kon worden aangetoond (werkzaamheid van het vaccin 50%, p=0,33). In het daaropvolgende jaar (1998-1999) was er wel een goede overeenkomst, waardoor een statistisch significant effect van het vaccin op het voorkomen van influenza-achtige ziekten kon worden vastgesteld (werkzaamheid van het vaccin 86%, p=0,001). Enkel in het tweede jaar werd een gunstig effect gezien op het aantal influenza-achtige ziekten, aantal doktersvisites en verloren werkdagen. Nochtans bleef de berekende kostprijs van vaccinatie voor de maatschappij hoger ten opzichte van niet-vaccinatie.

Bespreking

Een eerder uitgevoerde studie (1994-1995) kon wel een duidelijk economisch voordeel aantonen, maar influenza werd in deze studie overschat omdat een ruime klinische definitie werd gehanteerd en de diagnose niet werd geconfirmeerd met laboratoriumtesten 1. Het voorkomen van influenza varieert natuurlijk van jaar tot jaar, maar zelden ziet men een incidentie van meer dan 10% bij volwassenen jonger dan 65 jaar, tenzij er sprake is van een pandemie. Uit de hier besproken studie blijkt tevens dat de effectiviteit van de geïnactiveerde influenzavaccins erg afhankelijk is van de overeenkomst tussen het wilde virus en het vaccinvirus. Eens om de tien jaar komt het voor dat er geen goede overeenkomst tussen beide bestaat. Hieruit blijkt de noodzaak om studies uit te voeren over verschillende jaren. De berekende kosten zijn vrij laag omdat hospitalisatie ten gevolge van influenza veel minder voorkomt dan bij 65-plussers. Het inkomensverlies voor patiënt en werkgever zijn dan weer erg groep- en streekgebonden, zodat kostenberekeningen die van een aantal veronderstellingen uitgaan, moeilijk extrapoleerbaar zijn. Bovendien, wat een economische winst lijkt te zijn voor de patiënt of de werkgever, kan een verlies betekenen voor de maatschappij. In deze studie werd gerekend vanuit het standpunt van de maatschappij in de Verenigde Staten.

Besluit

Influenzavaccinatie van gezonde volwassenen is nog onvoldoende onderbouwd en is nog niet bewezen kosteneffectief. Voor de arts is het primordiaal om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk 65-plussers en risicogroepen tegen influenza worden gevaccineerd.

Belangenvermenging/financiering

Deze studie werd gefinancierd door de National Center for Infectious Diseases, Centers for Disease Control and Prevention, USA.

Literatuur

1. NICHOL KL, LIND A, MARGOLIS KL, et al. The effectiveness of vaccination against influenza in healthy, working adults. N Engl J Med 1995;333:889-93