In vorige Minervabijdragen (1-6) werd de beperkte doeltreffendheid van griepvaccinatie (met geïnactiveerd vaccin) op ziektesymptomen, werkverlet en complicaties bij gezonde volwassenen reeds herhaaldelijk aangehaald. We besloten dat een systematische vaccinatie van gezonde volwassenen dus niet aan te bevelen is.

 

Recent is er een update van de Cochrane review verschenen (7). Er werden 116 studies (90 artikels) geïncludeerd waarbij samen meer dan 70 000 volwassen deelnemers (tussen 16 en 65 jaar) betrokken waren. Ten opzichte van de vorige versie (2010) includeerde men 41 nieuwe studies en excludeerde men 63 oorspronkelijk opgenomen studies. De gepoolde effectiviteit tegen griepachtige infecties bedroeg 16% (95% BI van 5% tot 25%) met een number needed to vaccinate (NNV) van 40 (95% BI van 26 tot 128). De gepoolde effectiviteit tegen bewezen influenza was gemiddeld 60% (95% BI van 53% tot 66%) met een NNV van 71 (95% BI van 64 tot 80). Deze paradoxale cijfers van NNV zijn te wijten aan de grote verschillen in incidentie tussen griepachtige infecties (15,6% bij placebo en 9,9% bij vaccinatie) en bewezen influenza (2,4% bij placebo en 1,1% bij vaccinatie). Omwille van het beperkte voorkomen is er evenmin een significant verschil in het aantal artsenbezoeken, antibioticumvoorschriften, hospitalisaties of ernstige complicaties zoals pneumonie. Er was een winst van 0,04 dagen in werkonbekwaamheid. Bovenstaande cijfers zijn onafhankelijk van een goede of slechte overeenkomst tussen de samenstelling van het vaccin en de circulerende virustypes. Geïnactiveerde vaccins vertoonden alleen lokale ongewenste effecten die spontaan verdwenen. Ernstige complicaties zijn niet weerhouden hoewel de meeste studies niet waren opgezet om dit te registreren.

De Hoge Gezondheidsraad (8) is in zijn recent advies niet afgeweken van eerdere aanbevelingen waarbij vooral ouderen (+ 65 jaar), zwangere vrouwen en personen met co-morbiditeit prioritair dienen gevaccineerd te worden, naast zorgverleners en familieleden van risicogroepen. Deze nieuwe Cochrane review brengt geen nieuwe argumenten aan om de doelgroep gezonde 50- tot 65-jarigen te vaccineren tegen influenza, hoewel dit wel wordt aanbevolen. De Hoge Gezondheidsraad verantwoordt dit advies door er vanuit te gaan dat in deze leeftijdscategorie mogelijk onbekende risicofactoren zoals overgewicht, hoge bloeddruk, en pre-diabetes aanwezig zijn.

 

Noot: EBM practiceNet geeft over influenza en vaccinaties alleen de Finse richtlijnen aan zonder aanpassing aan de richtlijnen van de Hoge Gezondheidsraad of aan de bestaande evidentie.

 

 

Besluit

Deze systematische review toont aan dat het geïnactiveerd influenzavaccin een beperkte klinische doeltreffendheid vertoont bij gezonde volwassenen. Een systematische vaccinatie van deze doelgroep is dus niet aanbevolen.

 

 

Referenties

1. Michiels B. Werkzaamheid van influenzavaccinatie. Minerva online 28/10/2012.
2. Osterholm MT, Kelley NS, Sommer A, Belongia EA. Efficacy and effectiveness of influenza vaccines: a systematic review and meta-analysis. Lancet Infect Dis 2012;12:36-44.
3. Wong K, Campitelli MA, Stukel TA, Kwong JC. Estimating influenza vaccine effectiveness in community-dwelling elderly patients using the instrumental variable analysis method. Arch Intern Med 2012;172:484-91.
4. Michiels B. Influenzavaccinatie bij gezonde volwassenen. Minerva online 28/05/2011.
5. Jefferson T, Di Pietrantonj C, Rivetti A, et al. Vaccines for preventing influenza in healthy adults. Cochrane Database Syst Rev 2010, Issue 7.
6. Michiels B. Kosten en baten van influenzavaccinatie bij gezonde werkende volwassenen. Minerva 2001;30(8):380-1.
7. Demicheli V, Jefferson T, Al-Ansary LA, et al. Vaccines for preventing influenza in healthy adults. Cochrane Database Syst Rev 2014, Issue 3.
8. Advies Hoge Gezondheidsraad nr. 9211. Vaccinatie tegen seizoensgebonden griep. Winterseizoen 2014- 2015.